Hodowla lasu to dziedzina leśna i gałąź gospodarczej działalności w lesie, która zajmuje się między innymi sposobami odnawiania i pielęgnowania drzewostanów, a także określa zasady postępowania pozwalające na ukształtowanie lasu wielofunkcyjnego. Korzysta ona z wielu innych dyscyplin leśnych i nauk przyrodniczych np. botaniki, ekologii, gleboznawstwa, meteorologii i klimatologii, fizjologii roślin, nauki o produkcyjności lasu (A. Jaworski, 2004).
Na hodowlę lasu składa się:

• Nasiennictwo i selekcja
• Szkółkarstwo
• Odnowienia i zalesienia
• Pielęgnowanie lasu

Nasiennictwo jest działem hodowli lasu, którego zadaniem jest zbiór i ocena jakości nasion, prawidłowe przechowywanie materiału siewnego oraz racjonalne nim gospodarowanie.

Zadaniem selekcji jest uzyskiwanie różnymi sposobami populacji drzew o określonych cechach dziedzicznych, wykazujących założone wartości użytkowe.

Według regionalizacji nasiennej Nadleśnictwo Opoczno znajduje się w regionie nasiennym 601. Region ten wyróżniono na podstawie występowania populacji sosny spalskiej, charakteryzującej się dobrym przyrostem, plastycznością i jakością (Leśna regionalizacja dla nasion i sadzonek w Polsce). Przynależność do regionu 601 oznacza, że na tym terenie możliwe jest odnawianie sosny zwyczajnej jedynie z wykorzystaniem rodzimej bazy nasiennej, pochodzącej z danego regionu.

Bazę selekcji populacyjnej w nadleśnictwie stanowią wyłączone drzewostany nasienne (WDN), oraz gospodarcze drzewostany nasienne (GDN). W ramach powiększania bazy zasobów genowych zakładane bloki upraw pochodnych. Na gruntach nadleśnictwa znajdują się również drzewa doborowe jako baza selekcji indywidualnej.

Szkółkarstwo leśne jest dziedziną hodowli lasu zajmującą się produkcją materiału sadzeniowego na potrzeby odnowień i zalesień.

Produkcję szkółkarską prowadzi się w oparciu o:

•     plan uwzględniający potrzeby własne nadleśnictwa wynikające z planu hodowli lasu
•     potrzeby lasów własności indywidualnej nadzorowanej przez Nadleśnictwo

Nadleśnictwo Opoczno posiada nowoczesną szkółkę leśną otwartą położoną w Bukowcu Opoczyńskim w leśnictwie Januszewice o powierzchni 6,24 ha, oraz szkółkę podokapową o powierzchni 8 arów w leśnictwie Białaczów.

Odnowienie lasu polega na wprowadzeniu nowego pokolenia lasu sztucznie lub naturalnie na miejsce dotychczasowych drzewostanów usuniętych w toku użytkowania lub zniszczonych przez klęski żywiołowe. Zalesienie polega na założeniu upraw leśnych na gruntach dotąd nieleśnych.

W roku 2013 odnowiono:

•     poprzez odnowienie sztuczne 138 ha powierzchni,
•     poprzez odnowienie naturalne 10 ha powierzchni,

Przygotowanie gleby pod odnowienia prowadzono wyorując bruzdy. Na terenach wilgotnych wykonywano kopczyki lub rabaty.

Pielęgnowanie lasu jest to całość czynności hodowlanych obejmujących cięcia pielęgnacyjne i pielęgnowanie gleby, prowadzonych w celu ilościowego i jakościowego wzmożenia produkcji leśnej oraz spełniania przez las zadań produkcyjnych, ochronnych i społecznych.

W roku 2013 prowadzono następujące prace z pielęgnacji lasu:

•     czyszczenia wczesne na powierzchni 90 ha,
•     czyszczenia późne na powierzchni 107 ha,

Autorem fotografii na tej stronie jest D. Kosylak